લો..બોલો..60 લાખનાં વાળ ચોરી:રેલવે પાર્સલમાંથી 10 ક્વિંટલ વાળ ચોરાયા; એક કિલોની કિંમત રૂ. 5 હજાર, વેપારી બોલ્યા- વર્ષોની મહેનત પાણીમાં; માર્કેટમાં ગુજરાતીઓનાં વાળની ડિમાન્ડ સૌથી વધુ

• ગુજરાતીઓનાં વાળ ઘટાદાર અને રેશમ જેવા હોય છે- વેપારી

ઈન્દોરમાં વાળ ચોરી થઈ ગયા હોવાની અનોખી ઘટના સામે આવી છે. ઈન્દોરથી હાવડા જતી ટ્રેનમાંથી 10 ક્વિંટલથી વધુ વાળ ચોરી થઈ ગયા છે. ચોરી થયેલા વાળની કિંમત આશરે રૂ.60લાખથી પણ વધુ હતી. જોકે આ કેસ અંતર્ગત કોઇ ફરિયાદ કે FIR નોંધવામાં આવી નથી, પરંતુ મહારાષ્ટ્રના ફેરિયાઓ FIR નોંધાવવા માટે RPFના ધક્કા ખાઈ રહ્યા છે.

ફેરિયાઓ એક કિલો વાળને ઓછામાં ઓછા રૂ. 5 હજારની કિંમતે વેચતા હોય છે. તેઓ શેરી-શેરી ફરીને વાળ એકત્રિત કરતા હોય છે. આ તમામ વાળનો ઉપયોગ વિગ બનાવવામાં થાય છે, પરંતુ આને એકત્રિત કરવા માટે પણ ઘણા માપદંડોને અનુસરવા પડે છે જેમકે...

• વાળ કાપેલા નહીં પરંતુ કુદરતી રીતે ખરેલા હોવા જોઇએ
• એકઠા કરેલા વાળની લંબાઈ ઓછામાં ઓછી 8 ઇંચ તો હોવી જોઇએ અને તે માત્ર મહિલાઓનાં જ હોવા જોઇએ.

પોલીસે FIR નોંધવાની ના પાડી
વાળ એકત્રિત કરીને આવેલા ફેરિયાઓ પૈકી સુનીલે કહ્યું કે મહારાષ્ટ્રના 150થી વધુ લોકો ઈન્દોર સહિત આસપાસનાં વિવિધ વિસ્તારોમાં ઘરે-ઘરે જઈને વાળ એકઠા કરે છે. તે 10 ગ્રામ વાળને 20 રૂપિયા સુધી વેચે છે. 6 જુલાઈ 2021ના ​​દિવસે ઈન્દોર રેલવે સ્ટેશનથી કોલકાતા-હાવડા માટે 22 બોરી વાળ બુક કરાવ્યા હતા, જેનો ઓર્ડર નંબર (પાવતીનો) 63498 હતો.

જેમાંથી અમને માત્ર 3 બોરીઓ સમયસર હાવડા બાજુ મળી હતી, જ્યારે 19 બોરીઓ ચોરી થઈ ગઈ હતી. ત્યારપછી સુનિલ અને તેના મિત્રો FIR નોંધાવવા માટે ઇન્દોર પહોંચ્યા, પરંતુ પોલીસે કેસ નોંધવાની ના પાડી. તેમણે કહ્યું કે બીલમાં બનાવટી વાળનો ઉલ્લેખ કરાયો છે અને કિંમત પણ ઓછી નોંધવામાં આવી છે.

ખરેલા વાળનો કેવી રીતે વેપાર થાય છે? જાણો....
પહેલો સ્ટેજ-

• ફેરિયાઓએ ઘરે-ઘરે જઈને વાળ એકત્રિત કરવા પડે છે.
• વાળની લંબાઈ ઓછામાં ઓછી 8 ઇંચ સુધીની હોવી જોઇએ.
• ક્લોલિટીના માપદંડથી જોવા જઇએ તો 10 ગ્રામ વાળની કિંમત 20 રૂપિયા સુધી અપાય છે.

બીજો સ્ટેજ-

• વાળને એક જગ્યાએ એકત્રિત કરીને ક્વોલિટી પ્રમાણે છાંટવામાં આવે છે.
• ત્યારપછી બોરીમાં ભરીને ટ્રેન દ્વારા પશ્ચિમ બંગાળનાં હાવડા મોકલાય છે.
• એક કિલો વાળની ગુણવત્તાનાં આધારે લગભગ 5 હજાર રૂપિયા સુધીમાં વેચાય છે.

ત્રીજો સ્ટેજ-

• કોલકાતાથી 90% વાળ વિગ બનાવવા માટે મોકલાય છે.
• 10% વાળની વિગ કોલકાતામાં જ બનાવાય છે.

એક વર્ષની મહેનત ચોરી, ખાવા-પીવાનાં પણ ફાંફાં
સુનિલે કહ્યું હતું કે અમે ઘણા વર્ષોથી બાળકને હાવડા મોકલવાનું કામ કરી રહ્યા છીએ, પરંતુ આ વખતે રેલવેના પાર્સલ વિભાગની બેદરકારી સ્પષ્ટ દેખાઈ રહી છે. પોલીસ પણ અમારી મદદ કરી રહી નથી. 22 બોરીઓમાં 1000 કિલોથી વધુ વાળ હતા. આ અમારી એક વર્ષની કમાણી હતી, જે ધોવાઈ ગઈ છે.

વાળના આ વ્યવસાયમાં ઇન્દોર અને નજીકના વિસ્તારોમાં 150થી વધુ લોકો સક્રિય છે. દરેક શખસ શેરીમાં ભ્રમણ કરીને વાળ ખરીદે છે. તેઓ વાળને બદલે રોકડ આપે છે. આને કારણે તેમની મૂડી પણ સમાપ્ત થઈ ગઈ છે. આ લોકોને ખાવા-પીવાની સમસ્યાનો પણ સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. અહીં, ઇન્દોર RPFનાં પ્રભારી હરીશ કુમાર કહે છે કે અમે કોલકાતાના હાવડા પાર્સલ વિભાગનો સંપર્ક કર્યો છે. જો અમને હાવડામાં વાળની ​​કોથળીઓ ન મળવાની માહિતી મળશે તો કેસ નોંધવામાં આવશે.

ગુજરાતનાં વાળ સૌથી સુંદર અને રેશમી, MPના સૌથી ડ્રાય
વેપારી મોહમ્મદ હસને કહ્યું હતું કે મધ્યપ્રદેશથી અત્યારે 5થી 6% વાળનો જથ્થો જ આવી રહ્યો છે. અહીંયાનાં વાળની ગુણવત્તા પણ એટલી ખાસ નથી. તે સાવ ડ્રાય અને નબળા હોય છે. જો માર્કેટમાં વાળની માગને જોવા જઇએ તો ગુજરાતનાં વાળની બોલબાલા છે. ગુજરાતીઓના વાળ ઘટાદાર, રેશમી અને મજબૂત હોય છે. પરંતુ અત્યારે કોરોના મહામારીનાં આ વ્યવસાયમાં મંદી છવાયેલી છે. એક અનુમાનનાં આધારે જણાવા મળ્યું હતું કે સમગ્ર મધ્યપ્રદેશમાં પ્રત્યેક વર્ષે 50 કરોડ રૂપિયાનાં વાળનો ધંધો કરવામાં આવે છે.

વાળનો વ્યવસાય પણ સમય સાથે બદલાયો
કોલકાતા સ્થિત ઉદ્યોગપતિ મોહમ્મદ હસને કહ્યું હતું કે મધ્યપ્રદેશ સિવાય બિહાર અને રાજસ્થાનથી પણ વાળનો સારો એવો જથ્થો મળી રહે છે. કોલકાતાથી 90% વાળ ચીન મોકલવામાં આવે છે. પહેલાં ફેરિયાઓ વાળનાં બદલે પિન અથવા ટોફિ જેવી વસ્તુઓ સામેની પાર્ટીને આપતા હતા. પરંતુ હવે શહેરોમાં લોકો વાળનાં બદલામાં ફક્ત પૈસા લે છે. જોકે, આજે પણ ગામમાં કોઈપણ ચીજ વસ્તુનાં બદલે વાળ આપી દે છે.